środa, 5 lutego 2014

Cyklantera pedata - warzywo i lek

Achoccha, Caigua (Cayhua), Cyclanthera pedata nazywana także dzikim ogórkiem, Caigua, Wild Ogórek, ogórek farszu …
Sporo tych nazw jak na jedną roślinkę :)

Kilka lat temu w poszukiwaniu ciekawych warzyw trafiłam na cyklanterę . Okazało się, że  jej uprawa nie jest kłopotliwa bo nalezy ją traktować jak znane nam wszystkim ogórki. jedynie potrzebuje pergoli lub czegos podobnego aby mogła  się po czymś piąć.

Nasiona wyglądaj bardzo dziwacznie i nie wiedziałam w którym miejscu pojawi się kiełek.
Tak wygląda próba kiełkowania ,
 na 10 sztuk wszystkie skiełkowały w zbliżonym czasie czyli 100%.


Dobrze rośnie, ładnie plonuje i jest ozdobą w ogrodzie tworząc piękną zieloną ścianę.
Pędy w czasie sezonu dorastają nawet do 5 m , kolor liści taki jasno-zielony, owoce  na początku maleńkie  ciemnozielone , w czasie wzrostu i dojrzewania  jaśnieją . Często dla niewprawnego oka są prawie  niewidoczne w tej masie liści. Dojrzały owoc ma  5-7 cm. Mniejsze smakują bardziej jak ogórki z delikatnym posmakiem zielonego groszku ( przynajmniej ja je tak odbieram) , większe smakiem przypominają zielona paprykę.
Zapomniałabym o ważnej sprawie dla pszczelarzy
- to roślina miododajna i chętnie oblatywana przez pszczoły.

maleńki owoc cyklantery
dojrzałe owoce

Dojrzały owoc jest bogaty w sole mineralne, pektyny, włókno pokarmowe, substancje białkowe, węglowodany i substancje tłuszczowe. Zawiera też kwas galakturonowy, dihydroksytryptaminę, żywice, substancje mineralne (fosfor), witaminy (tiamina, kwas askorbinowy), lipoproteiny i substancje steroidowe: -sitosterol i jego 3-D-glukozyd.Beta-karoten, witaminy C, B1 i B2
W niedojrzałym owocu wykazano obecność luteoliny, stigmasterolu i diosgeniny (jest to saponina wykorzystywana do półsyntezy hormonów płciowych, czynników przeciwzapalnych oraz substancji anabolicznych).

Surowcem leczniczym są owoce, nasiona i liście.

owoce zebrane do suszenia  
tak wygląda owoc w środku - po przekrojeniu widać czarne nasionka


Uznano ją za żywność o niskiej wartości kalorycznej i wyjątkowych walorach zdrowotnych.

Należy do grupy tzw żywności funkcjonalnej.


Otyłość i nieodpowiedni poziom cholesterolu spędza sen wielu ludziom więc warto zainteresować się jej uprawą.
Jest cenna rośliną używaną do walki o obniżenie cholesterolu, ponieważ występujące w niej substancje bioaktywne mają korzystny wpływ na metabolizm lipidów.

Zdaniem dietetyków ogórek Achocha wzbogaca zdrową dietę i bez żadnego ryzyka powoli pomoże uzyskać niższą wagę i lepsze zdrowie
Zalecane jest stosowanie takiej kuracji przez 3 miesiące, potem należy zrobić 3 -tygodniową przerwę i ewentualnie powtórzyć kurację przez następne 3 miesiące.

celowo do słoiczka wsypana warstwa liści i owoców dla porównania koloru

Prof. dr hab. Andrzej Kozik ( Zakład Biochemii Analitycznej ) mówi o tych ogóreczkach , że
 "krew czyszczą, mocz pędzą, a przedziwnie wzmacniają"...



Poza tym , że smaczne i zdrowe to jeszcze taka lista dobrodziejstw   pod nimi się kryje jakią potwierdzono wynikami badań
  •  dawka 1-2g dziennie sproszkowanej Caigua obniża poziom cholesterolu,
  •  oczyszcza ściany tętnic i żył ze złogów cholesterolowych
  •  pomaga w chorobach układu krążenia,
  •  zapobiega miażdżycy (arteriosklerozie), chorobom serca, (chorobie wieńcowej) ? profilaktyka ataków serca i zawałów,
  •  oczyszcza krew, zapobiega powstawaniu żylaków,
  •  obniża podwyższone ciśnienie krwi i stabilizuje je
  •  metabolizuje tłuszcze, redukuje nadwagę, cenna pomoc w zwalczaniu otyłości
  •  pomaga zachować prawidłową wagę ciała,
  •  redukuje cellulitis,
  •  zapobiega także, dzięki własnościom przeciwzapalnym, powstawaniu zmian zwyrodnieniowych stawów,
  •  wspiera leczenie stwardnienia rozsianego,
  •  spowalnia proces starzenia się komórek, odmładza organizm i ciało, pomaga zachować zdrowie.


Owoce i liście mają działanie przeciwzapalne. Po zmiażdżeniu można stosować je w formie okładów.
Zmielone nasiona przyjmuje się na czczo w celu wyeliminowania pasożytów.
Odwar sporządzony z owoców bez pestek ma działanie obniżające poziom cholesterolu oraz moczopędne.
Okłady z liści rośliny działają przeciwzapalnie. Nadal trwają specjalistyczne badania nad składnikiem , który ma wpływ na metabolizm tłuszczów.

Uwaga !!!
Nie należy podawać kobietom w ciąży ani matkom karmiącym.
Nie zaleca się przekraczania dziennego dawkowania.



Cyklantera w mojej kuchni :
W czasie sezonu zjadam sporo  ogórków zrywanych bezpośrednio bo lubię ich delikatny smak.


Surówka warzywna
Przepis na bardzo smaczną surówkę z dodatkiem owoców dzikiego ogórka -
Bazą jest dobra jakościowo kiszona kapusta z dodatkiem marchwi.
Aby łatwiej było podać przepis to jako odnośnik proporcji niektórych składników wezmę przykładowo szklankę.

składniki :

  • 1 szklanka kapusty kiszonej
  • 2/3 szklanki cyklandery pokrojonej w cienkie paski
  • 1/4 szklanki czerwonej papryki
  • 2 łyżki (czubate) kukurydzy
  • 1 łyżeczka pietruszki
  • oliwa, sól, cukier, pieprz ziołowy i prawdziwy do smaku.

Jeśli kapusta była mało kwaśna to można dodać sok z cytryny ( ewentualnie kwasek cytrynowy lub ocet winny).

Ogórki, paprykę i pietruszkę kroimy wg własnego uznania, mieszamy z kapustą i dodajemy przyprawy.
 Po wymieszaniu lepiej jest odstawić na ok pół godziny aby smaki wymieszały się.
Pięknie wygląda i świetnie smakuje.

Każdego  z Was kto uprawia roślinę o nazwie Plektranthus amboinicus znaną także   jako Kubańskie oregano  namawiam na dodanie kilku drobno pokrojonych listków do tej sałatki.
Aromat i smak  liści podnoszą całość do rangi królewskiej surówki, a dodatkowo podwójnie leczniczej ... upsss.... potrójnie bo ogórek ma właściwości lecznicze , Plektranthus cenna roślina przyprawowa i lecznicza.
Do tego nasza popularna kapusta kiszona, która zawiera niemal wszystkie biopierwiastki i sporo witamin ( C, E, B12 , B6, PP) przeciwutleniacze - działa grzybo- i bakteriobójczo a także wzmacnia odporność.

W  wolnym czasie podam inne ciekawe przepisy  z użyciem dzikiego ogórka.


materiał opracowany na podstawi włąsnych doświadczeń oraz źródeł w sieci :
http://www.ireceptar.cz/zahrada/uzitkova-zahrada/acokca-paprikova-okurka/
http://www.rain-tree.com/caigua.htm#.UvK-iWJ5PTo 
http://fr.wikipedia.org/wiki/Cyclanthera_pedata








9 komentarzy:

  1. Witaj Krystyno !
    Bardzo cenię Twoje zaangażowanie w stworzenie tej Działkowej Apteki. Przygodę z roślinami leczniczymi mam od kilkudziesięciu lat. Pisałem w komentarzu o słodkiej roślinie, której u nas nie znalazłem. I znowu opisujesz coś nowego - do tej pory o tej roślinie "cyklandera" nie słyszałem. Czy nie będzie lepiej skupić się na roślinach rosnących u nas od pradziejów ... one są najlepsze do leczenia tubylców. Być może ten ogórek, który opisujesz jest b. dobrym warzywem, ale ....
    Chętnie wymienię się z Tobą na gladiolusy ...

    OdpowiedzUsuń
  2. Staszku opisuję rośliny, które uprawiam i przetwarzam, a także kupowane i sprawdzone przeze mnie. Ich ilość ciągle rośnie...
    Cyklantera - dziki ogórek pochodzi z Peru. Już Indianie wiedzieli co mają i korzystali z tego. Skoro w naszym klimacie może rosnąć to czemu nie poszerzyć listy roślin ?
    Nasiona już odłożyłam dla Ciebie :) Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  3. Czy jest też pomocna w stwardnieniu zanikowym bocznym? (Źródło)

    OdpowiedzUsuń
  4. Witam, mam pytanie dotyczące uprawy. Czy mogę ją przesadzić nie ryzykując że padnie? Mam tylko 2 sadzonki i widzę że potrzebują więcej miejsca niż zakładałam. I jedna ważna sprawa, czy w domu będzie owocowac? Proszę o porady.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Trudno mi coś konkretnego Ci napisać bo ... nigdy nie przesadzałam tak dużych roślin.
      Owszem robiąc sadzonki w doniczkach wysadzałam je do gruntu ale przez delikatne wyjęcie całości bez naruszania systemu korzeniowego bo ... ogórki tego nie lubią.
      Jeśli musisz to zrobić to mocno podlej przed całą operacją, postaraj się wykopać roślinę z jak największą ilością ziemi przy bryle korzeniowej i zrób to w pochmurny dzień pod wieczór - może się uda.
      Powodzenia i daj znać jak poszło :)

      Usuń
  5. Dziękuję za tę stronę, jest dla mnie inspiracją.
    Kupiłam nasiona - posiałam- już mam swoją cyklanterę.
    Smakuje mi jako dodatek do leczo, zrobiłam też w zalewie tak jak ogórek meksykański.
    Bardziej jednak interesuje mnie strona lecznicza. Czy wysuszone liście i łodygi mogę stosować w postaci naparu. Nadmieniam, że mam bardzo wysoki cholesterol. O tym, że owoce obniżają już przeczytałam ale czy reszta rośliny też. Zofia

    OdpowiedzUsuń
  6. Witaj, mam pytanie, ile dziennie można wziąć suchych liści ogórka dzikiego i jak to zrobić, do zupy,herbata. Bardzo proszę o odpowiedz pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  7. Bardzo ciekawy wpis, dla mnie kopalnia wiedzy, dziękuję.
    Trafiłam przypadkiem, dzięki Google, prosto z wątku o cyklanterze na FO, o autorstwo którego Cię podejrzewam 😉

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ilonko cieszy mnie, że mogłam podzielić się moją wiedzą wynikającą z obserwacji. W tym sezonie tak obrodziła, że ledwo ogrodzenie wytrzymało ... pięła się po siatce ogrodzeniowej.
      Intuicja co do autora faktycznie Cie nie zmyliła.
      Pozdrawiam

      Usuń